Narcisten en People Pleasers
Persoonlijkheid- stoornissen met een evoluerend co-dependentie patroon
Inleiding
Persoonlijkheidsstoornissen worden geïdentificeerd en besloten, waarop hun terminologie wordt toegepast, om ‘zuivere vormen’ van ‘vage werkelijkheden’ te kunnen onderscheiden. Daarna wordt weer naar de concepten gekeken in hoeverre er sprake is van een persoonlijkheidsstoornis, want deze bestaan in verschillende maten en vormen.
Het goede aan klinische psychologie is dat het op enorme hoeveelheden gegevens is gebaseerd. Gegevens kunnen gestructureerd zijn, zich herhalende gedragsvormen kunnen eruit worden gefilterd en als essentieel worden beschouwd. Deze essentiële vormen kunnen worden genoemd en worden opgesplitst in causale verbindingen. Dit is hoe de klinische psychologie daarmee werkt.
Om maar eens enkele persoonlijkheidsstoornissen te noemen:
Er zijn tien persoonlijkheidsstoornissen bekend. We kennen de paranoïde-, schizoïde-, schizo typische-, antisociale-, borderline-, histrionische-, narcistische-, vermijdende-, afhankelijke-, en dwangmatige persoonlijkheidsstoornis
Het woord persoonlijkheidsstoornis stelt een verzamelbegrip voor. Elke persoonlijkheidsstoornis heeft weer eigen kenmerken. Wanneer je bijvoorbeeld een afhankelijke persoonlijkheidsstoornis hebt, denk je dat je het allemaal niet alleen redt. Je klampt je vast aan anderen en gaat mogelijk over je eigen grenzen heen uit angst om de ander te verliezen.
Bij een histrionische persoonlijkheidsstoornis uit jij je emoties op een theatrale wijze en wil je graag in het middelpunt van de belangstelling staan. En als je een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis hebt, kun je zo perfectionistisch zijn dat het je niet meer lukt om een taak af te ronden of van dingen te genieten.
Welke persoonlijkheidsstoornis en klachten je ook hebt, het is belangrijk om hulp te zoeken. Een persoonlijkheidsstoornis gaat zelden vanzelf over. Met deskundige hulp is de kans dat je herstelt van je klachten een stuk groter.
In termen van voorspelbaarheid werkt dit systeem goed. Met een juiste diagnose is het gemakkelijk te voorspellen wat er gaande is. De bekende archetypen zijn hierbij goed terug te vinden. C.G. Jung ontdekte het al. In dit essay zullen we kijken naar de wederzijdse afhankelijkheid onder narcisten; onder narcisten en People Pleasers.
Momenteel wordt een narcistische persoonlijkheidsstoornis als ongeneeslijk beschouwd, maar volgens sommige psychologen en sociaal werkers is dat niet het geval, want als men zelf wil veranderen is er echt wel iets aan te doen
In deze studie wordt aangegeven dat zich mogelijkheden tot genezing voordoen. Klinische pathologen willen, net als u en ik, ook graag begrijpen wat narcisme en de actie van co-dependentie precies wil zeggen.
Persoonlijkheid- stoornissen met een evoluerend co-dependentie patroon
Deze persoonlijkheidsvorm komt vooral voor bij de relatie tussen baas en ondergeschikten, zoals bij politici en burgers, officier en soldaat, politie en gevangenen en soms ook in gezinsrelaties en noem maar op. Deze relaties vertonen vaak karakteristieke eigenschappen die consistent zijn met het puur klinische model van de wederzijdse afhankelijkheid van narcisten.
Een pleaser, maar ook een empath (een empathische persoon) zou je kunnen zien als iemand, die zijn eigen grenzen goed zou moeten bepalen, want zij zijn erg vatbaar voor indrukken. Ze staan van nature erg open voor hun omgeving en medemensen, waardoor personen met verkeerde bedoelingen gemakkelijk bij hen kunnen binnendringen en misbruik maken. Dit geldt vooral voor makkelijk beïnvloedbare mensen. Zij zouden het beste al van jongs af aan moeten leren om hun grenzen af te bakenen.
Het is niet zo dat empathische mensen met een groot inlevingsvermogen allemaal People pleasers zijn!
Dat is toch weer ietsje anders. Dat kunnen juist vaak toneelspelers, kunstenaars, schrijvers, muzikanten en dergelijken zijn. Ze beschikken over een groot inlevingsvermogen. Het zouden ook bijvoorbeeld goede psychologen kunnen zijn.
Het woord People pleasers geeft aan dat People pleasers graag plezierig voor anderen willen zijn. Maar deze pleasers zijn mensen die zichzelf vaak teveel wegcijferen ten wille van anderen. Zij staan alsmaar klaar voor anderen, waarbij voor Jan en alleman. Maar dat is gevaarlijk. Want door dat gedrag trekken ze vaak, niet altijd, de verkeerde mensen aan. Althans, wat is verkeerd? Ze trekken de andere kant aan van hoe ze zelf zijn. Het zijn net magneten die een narcist aantrekken.
De archetypische blauwdruk van de relatievorm tussen narcisten en people pleasers komt vaker voor dan je misschien denken zou. Deze verhouding is vaak te vinden onder volwassen mensen. Dit komt eigenlijk net zo vaak voor als ‘de mythe van de romantische liefde’ onder puberende tieners. De wederzijdse afhankelijkheid tussen narcist en empath is heel goed gekend in de klinische praktijk.
Mensen die geneigd zijn om te genezen van een persoonlijkheidsstoornis beschikken vaak over minder ernstige vormen van de kenmerken die bij deze blauwdruk horen. De inspirerende kracht van archetypen bij deze kan niet worden ontkend.
Als je het gevoel hebt dat je zelf in zo ’n situatie betrokken bent geraakt, dan kan je vast iets leren van dit artikel. Lees dan verder, want dit verhaal is nog niet klaar. Als je jezelf meer verdiept in dit soort dingen is dat al snel behulpzaam, omdat je dan meer bewust wordt van de dingen om je heen, zoals psychische, emotionele beïnvloeding die te voorkomen is. Alles wat je beter begrijpt kun je ook eerder genezen.
Het perspectief van klinische psychologie
Er zijn twee totaal verschillende manieren om naar narcisme te kijken in de klinische psychologie. Het simpele begrip van de narcistische staat wordt beschreven als een gedragspatroon. Vaak is zo iemand erg kort van stof en beschikt hij of zij over een kort lontje. Deze mensen kunnen hun boosheid vaak moeilijk binnen houden, vooral als men aanmerkingen op hen heeft kunnen ze daar slecht tegen.
Dit gedragspatroon kan door oefening veranderd worden in een meer aannemelijk en rustiger gedrag. Dit gaat via oefeningen in zelfbeheersing. Maar de persoon moet zijn of haar gedrag dan ook zelf graag willen veranderen.
In een meer holistische opvatting erkennen psychologen dat slachtoffers van narcisten een archetypisch gedrag vertonen wat ‘anderen’ niet vertonen, waardoor die ‘anderen’ nooit slachtoffer worden van een narcist. Dus de gedragingen trekken elkaar aan.
Een relatie kun je zien als een vrijwillige afhankelijkheid van elkaar. Men blijft verantwoordelijk voor zijn eigen beslissingen en de slachtofferrol past daar niet helemaal in. Ieder kan voor zichzelf zorgen en is verantwoordelijk voor zichzelf in zoverre de omstandigheden dat toelaten. Dit geldt zowel voor de narcist als voor de people pleaser. De pleaser kan door bepaalde oefeningen en inzicht ook enigszins veranderen.
Archetypen en gedragspatronen
Om de bevindingen van de klinische psychologie te illustreren, wordt hier een voorbeeld gegeven om de meest voorkomende gedragingen te laten doen uitkomen. We zien archetypen en gedragspatronen die we wel kennen vanuit het algemene dagelijkse leven. Hier komt een voorbeeld van twee mensen.
Voorbeeld John en Sonja
John is een begaafde, ondergewaardeerde wetenschapper die met ‘de zijnen’ tot het uiterste gaat om dingen in de publiciteit te brengen. Daarbij is hij ook een perfectionist. Zijn onderzoek ziet er weliswaar veelbelovend uit, maar ondanks dat word hij toch geconfronteerd met pesterijen, terwijl hij aan zijn carrière werkt aan de universiteit.
Zijn professoren waren bang voor zijn capaciteiten geworden en daarom marginaliseerden ze de kwaliteiten van John. Studenten met wie hij theoretisch had kunnen samenwerken voelden zich naast hem inferieur en daarom wilden zij liever geen projecten met hem delen.
Misschien zou het anders zijn gegaan als er praktische toepassingen aan het onderzoek gekoppeld waren. Maar ook dat was niet het geval omdat de theoretische benadering van de studie van John nogal op zichzelf stond. John is enorm vindingrijk en vind zichzelf revolutionair.
Sonja werkt bij een uitgeverij. Ze leeft voor haar werk, en vaak ook voor het werk van anderen. Ze neemt vrijwillig de diensten van anderen over als ze te lang worden voor haar collega’s. Sommige van haar collega ’s moeten voor kinderen zorgen of op tijd thuis zijn voor het een of ander. Maar als Sonja naar huis gaat is ze wel moe; maar toch blijft ze alsmaar aan die andere mensen denken.
Ze verzorgt haar eigen huishouding slecht en ook voor haarzelf zorgt ze niet al te best. Ze merkt eigenlijk niet dat het een chaotisch zooitje aan het worden is thuis om haar heen. Ze werkt wel twee keer zo veel als haar collega’s en doet enorm haar best om voor alles te zorgen op het werk.
Als haar promotie doorgaat, geeft het bedrijf er de voorkeur aan haar in de rol van werknemer te houden, wat zij wel goed vindt omdat ze niet ontmaskerd wil worden als degene die bijna alles doet. Hierdoor blijft ze liever een meer ondergeschikte rol vervullen, terwijl ze beter zou kunnen. Ze draagt vrijblijvend alle verantwoordelijkheden, waarbij ook de verantwoording voor eventuele foute beslissingen door haar collega ’s gedaan.
Op een gegeven moment leren John en Sonja elkaar kennen. En een drama van twee hoogbegaafde mensen doet zich voor. Dat raadde je waarschijnlijk al, of zag het al aankomen. Ze zijn beiden in feite hoog begaafd, maar worden niet als zodanig erkend.
Sonja is gefascineerd door John’s geestigheid en zijn zelfdiscipline op het werk en John is gefascineerd door de sterke positie en de invloed die Sonja heeft in haar gezelschap, ook zonder hogere opleiding, maar gewoon door de kwaliteiten die ze levert door middel van haar werk wat ze samen met de anderen doet.
Al vanaf de eerste ontmoeting zijn John en Sonja een beetje verliefd op elkaar. De eerste nacht samen brengen ze door op het balkon en discussiëren over de wereld. Het wordt erg laat en zij blijft op de bank slapen bij John thuis. De tweede nacht slaapt ze aan de linkerkant van zijn bed en de derde nacht slaapt ze in zijn armen.
John zegt tegen Sonja dat ze maar eens seks zouden moeten hebben samen, dat zou vast goed zijn. Ze voelt zich wel tot hem aangetrokken sinds hij haar de dagen ervoor had overgoten met complimentjes. Hun seks gedrag is behoorlijk acrobatisch en seksueel bevredigend.
Het zal Sonja wat tijd kosten om zich te realiseren dat er iets mis is. De handelingen missen wel intimiteit merkt ze op, maar dan overweldigt hij haar weer met allerlei complimenten, brengt leuke dingen voor haar mee en nog meer seks is vaak het gevolg.
Naast de zich snel ontwikkelende relatie en door het feit dat ze al een paar weken bij elkaar zijn, beginnen ze met het maken van plannen. Sonja zou volgens plan bijvoorbeeld de academische carrière van John een ‘boost’ kunnen geven door zijn werk bij de juiste uitgever waar ze werkt, te lanceren.
John en Sonja verbinden ook hun appartementen met elkaar en bouwen er een deur tussen. Ze wonen tenslotte vlak naast elkaar. Zo maken ze een nieuwe start, en het ziet er rooskleurig uit. Ze leven grotendeels aan zijn kant, in een exacte kopie van het appartement waar hij al eerder leefde en ze zijn ongeveer een jaar redelijk gelukkig. Zijn werk wordt uitgegeven als bestseller door de uitgeverij waarvoor Sonja werkt. Maar dan beginnen de dingen ineens langzaamaan tegen te vallen en grimmig te worden.
Hier begint het spel
John is boos dat Sonja Katholiek is. Hij zegt dat hij nooit met haar samen zou zijn gaan wonen als hij dat eerder geweten had. En hij begint ook de collega ’s van Sonja af te keuren omdat ze allemaal te zakelijk zouden zijn. Sonja is gefixeerd op geld en ze is niet in staat om de inhoud van zijn boek echt te waarderen als ze bij hem is, waarbij ze ook nog chagrijnig is, terwijl hij zijn best doet.
Dan zegt hij tegen haar – dat ze haar tijd niet aan idioten moet verspillen op haar werk – en vertelt haar dat hij vroeger nooit met iemand uitging – en dat hij carrière wilde maken in een bedrijfsstructuur. Vervolgens zegt hij dat – als hij had geweten dat zij zo met haar werk bezig zou blijven, hij beter voor die carrière had kunnen kiezen – in plaats van samenwonen met haar.
Sonja identificeert zich erg met haar collega’s en met de stemmingen van John; ze hoort alles door haar hoofd heengaan. Afbraak doet pijn als het tegen je gericht wordt. De enige uitweg om er vanaf te komen is door afstand te nemen. Ze denkt bij haarzelf dat het leven vervelend begint te worden met het kijken naar zondagse main- stream uitzendingen over de kerk op TV en ondertussen raakt ze ook nog vervreemd van haar ouders.
Maar als het om ‘hij of zij’ gaat is de beslissing eenvoudig, want je staat natuurlijk aan de kant van de liefde, vind ze. Maar tegelijkertijd wordt ze zich bewuster van het gemis aan intimiteit tussen John en haarzelf. Ze voelt zich lekkerder bij de leerlingen en kopieerapparaten op haar werk. In feite is ze liever op haar werk dan dat ze samen met John seks aan het doen is.
Op haar werk gaat het er intiemer aan toe en niet eens seksueel, maar meer vrijblijvender zonder die spanningen. Met John mist ze toch iets. Ze houdt het voor zichzelf omdat ze zijn gevoelens niet wil kwetsen. Maar op een dag begint John weer opmerkingen te maken waarbij hij haar vraagt waarom ze zo druk in de weer is.
Ja, zegt hij – je bent het heetste meisje uit de stad, maar ik heb wel eens betere seks ondervonden. Hij vertelt verder dat ze zich eens zou moeten scheren van onderen om betere seks te kunnen voelen. Ze houdt zich in en maakt deze keer geen ruzie.
Pijn en woede nemen toe en op een dag vertelt ze John over haar ontmoeting met een leerling bij het kopieerapparaat – en legt ze boos uit dat ze meer intimiteit voelt met een werknemer dan met hem. Nou, dat had John niet verwacht en het is even slikken voor hem. Ondanks dat is hij een stuk minder gevoelig dan Sonja, dus dat even slikken duurde maar een minuutje.
Dat is de dag waarop dingen veranderen
‘Doe het dan met jouw shit leerling, ” roept John en trekt zich terug uit de gemeenschappelijke ruimte. Hij doet net of dat ze hem bedrogen heeft, wat niet het geval is. In eerste instantie heeft hij gewoon geen zin in seks, maar raakt in paniek als zij zich omdraait in haar slaap en hem wakker maakt.
Hij begint steeds meer op haar te katten en is snel kwaad of geïrriteerd wegens kleine dingetjes. Hij zeurt over afwas en schoonmaken. Haar onvolmaaktheid maakt hem gek. Hij vindt dat ze onoplettend is en met haar gedachten constant ergens anders verkeerd. Dan vraagt hij haar om terug te gaan naar haar eigen appartement, want het is enorm chaotisch geworden in zijn appartement en dat is haar schuld volgens hem.
Hij zegt zelfs dat zij ziek in haar hoofd is. Ze probeert alles goed te doen om zijn woede-uitbarstingen op te vangen en te vermijden. Iedere keer is er iets en doet ze schijnbaar iets fout volgens John. Bovendien is het ook een puinhoop in haar appartement.
Ze probeert hem rustig te krijgen door uitgebreid voor hem te koken in de avonduren. Maar ze is vaak te laat en als de maaltijd niet voor acht uur ‘s avonds klaar is eet hij in alle rust zijn eigen eten, omdat hij anders last van slapeloosheid zou kunnen krijgen, of maagpijn. In de ochtenduren wordt John meestal boos, terwijl Sonja zich dan juist kwetsbaar voelt, omdat ze haar dag in moet delen. Het enige wat lijkt te werken is de samenwerking aan zijn boeken.
Het lijkt wel of er iets wordt opgerakeld uit het verleden van John, wanneer ze samen ‘mot’ hebben, waar zij dan volgens zijn patroon op in zou moeten spelen. Alleen weet ze niet precies wat het is en wat hij van haar verwacht.
Zij besluit daarom hem te helpen met zijn boek op de markt brengen. En doet haar best om zijn nieuwste werk zo succesvol mogelijk te publiceren. Het samenwerken met John wordt nu hetzelfde als een geliefd kind, waar alles om draait, zo denkt ze.
Ze weet nu waar ze aan lijdt. Er is nu een naam voor haar probleem, het is van haar en het heet ‘ bipolaire stoornis ‘. Het probleem moet worden opgelost. Als het haar bijna te veel is, biedt John haar een hand.
John zegt: ‘Als je jezelf kunt genezen van je bipolaire stoornis, dan ben jij weer welkom in mijn bed’. En hij is echt goed in haar ogen met het helpen van het ‘klinisch beeld’. Zo betrokken en professioneel als hij zich opstelt. Zo denkt ze en voelt zich al beter. Ze wint de oorlog tegen haar manische aanvallen en slaagt er in om haar kracht weer in evenwicht te brengen.
Dan sluipt ze de badkamer in en scheert haar schaamhaar als verrassing voor John. Het jeukt wel een beetje maar je moet er iets voor over hebben, denkt ze bij zichzelf. John vraagt later aan haar waarom ze haarzelf geschoren heeft. Ja, zegt ze, jij lijkt minder bipolair dan dat ik ben, maar als het op seks aankomt zegt mijn hart wat ik het beste kan doen. En ze mist zijn intimiteit.
Ze wil koste wat kost de vrede bewaren en alles wat ze samen opgebouwd hebben blijven koesteren
John is erg druk met zijn onderzoek en samen isoleren ze zich om er het beste uit te kunnen halen. Ook de collega ’s van Sonja worden zoveel mogelijk op afstand gehouden. Hij heeft nog steeds driftbuien in de ochtend, haalt haar naar beneden met gemene opmerkingen en verwijt haar dat ze zo rommelig en ziek is. Hij vindt dat de uitgever misbruik maakt van haar bipolaire stoornis en misbruik maakt van haar werkdrang.
Haar leven lijkt op een nooit eindigende manische fase. Ze voelt zich vermoeid. Dit alles begint steeds vervelender te worden en het eist zijn tol van haar. Ze voelt dat ze hulp nodig heeft. Op haar werk lijkt ze nu depressief, het is niet meer de Sonja van vroeger, toen ze nog functioneerde als een sprankelende energiebron.
Mensen op het werk beginnen te vermoeden dat hun relatie niet goed is, maar dat dringt nog niet tot haar door. Ze onderscheidt zich allang van haar collega’s, hun gedachten hebben geen vat meer op haar, in tegenstelling tot de missie die ze meedragen, de missie voor de boeken van John.
De volgende keer dat het kritiek wordt, brengt hij het onderwerp huwelijk ter sprake. Ze bestelt huwelijksringen, maar even later meldt John de bestelling af. Hij wil niet met haar trouwen in de staat waarin ze nu verkeert, zo vind hij.
Sonja denkt, misschien komt het nog goed, maar op een dag kan ze de dingen niet meer weg redeneren. Ze voelt zich gevangen in een vervelende relatie en komt er niet meer uit. Ook met gewoon praten lukt het niet meer. Ze kan bijna niet meer uit haar woorden komen.
Ze weet haar eigen gedachten niet meer onder woorden te brengen, woorden die zo interdisciplinair zijn, dat er geen touw meer aan vast te knopen is. Uiteindelijk stelt ze een vraag. Maar die vraag wordt ook weer met een wedervraag beantwoord. Is dit een nederlaag of een leugen?
Toegeven is nog moeilijk. Misschien denkt hij er anders over, dus wacht ze nog op zijn nieuwe mening. Hij kan beter met zichzelf praten, denkt ze. Het wordt allemaal steeds erger. Ze voelt zichzelf ontevreden over de seksuele relatie die ze met John heeft en denkt dat het aan haar eigen hyper sensuele gevoelens ligt.
Hij provoceert haar dagenlang met beledigingen, tot zij in paniek raakt. Ze zou hem wel aan willen vallen. Dan even later trekt hij zijn aantijgingen weer in. Hij zegt dat ze vast wordt ontslagen als ze doorgaat zoals nu. En hij zou als gevolg daarvan zijn boeken terug moeten trekken. Blijkbaar waardeert ze zijn werk niet echt, zegt hij. Toch had ze zich volledig gefocust op het openbaar maken van zijn werk.
Sonja begint na te denken over een breuk – maar toen ze dat zei, escaleerde het
John duwt haar keer op keer en schreeuwt ‘sla me, sla me, je haat me toch! ‘Ze trekt zich sprakeloos terug. Kort daarna zegt hij hoeveel hij van haar houdt en vraagt hij poeslief of ze het echt allemaal wil opgeven en hoe belangrijk hun gemeenschappelijke missie voor de wereld wel niet is die vervolmaakt dient te worden. Als ze niet reageert, trekt hij zich los.
Dagenlang werd het stil, gevolgd door nog een benadering. De gedachten aan weggaan of afscheiding lijken iets te hebben veranderd. Want ineens praten ze weer vertrouwelijk met elkaar. John vraagt haar om de nachtje bij hem door te brengen, maar dat idee alleen al maakt hem zo opgewonden dat hij geen tijd meer heeft om te wachten en ‘het ‘ meteen wil.
Sonja kan het wachten wel vergeten en beiden hebben een paar dagen achter elkaar seks. Ze kennen elkaar nu al een jaar of drie. Hierna wordt het weer wat rustiger en Sonja komt alleen in de avond even langs om hem welterusten te zeggen. Dan veranderen hun gesprekken zonder duidelijke reden weer in bijtende kritiek.
John zegt dat de mensen hem vast en zeker afwijzen omdat Sonja slecht over hem gesproken heeft. Sonja herinnert zich precies het tegenovergestelde en wil hem juist altijd beschermen. Zij heeft haar collega’s verzekerd dat haar huishoudelijke problemen er de reden van zijn dat ze niet meer zo actief en positief op haar werk is.
Maar haar gezicht spreekt boekdelen. Ze ziet er verdrietig uit. Als ze aan het praten is onderbreekt hij haar en als ze luider wordt probeert hij haar mond te snoeren. Deze keer is de zelfbeheersing van beiden ver te zoeken.
Het lijkt op een gebed zonder einde. Sonja wordt woedend, pakt zijn hand en knijpt hard in zijn pols, wat hem best veel pijn bezorgt. ‘Kijk, kun je de blauwe plekken op mijn arm zien?’, vraagt hij haar gekwetst. Die avond gaan ze in ruzie uit elkaar.
De volgende ochtend is ze stil en afstandelijk tegenover haar collega’s, die haar vreemd aankijken
Ja, zeggen haar collega ‘s, je hebt e-mails van John ontvangen, waarin hij verteld dat hij door jou fysiek mishandeld is. En als bewijs heeft hij er foto ’s van de mishandeling aan toegevoegd. Iedere ander zou al lang geleden afscheid van haar hebben genomen, zegt hij in de mail.
Om te onderstrepen wat er is gezegd en getoond, noemt hij ook de namen van haar eerdere relaties – al haar exen zouden haar tot op de dag van vandaag haten, schrijft hij – en het zou belangrijk zijn dat zij de schuldige in zichzelf eens zou erkennen en genezen. Dat is ongeveer waar de relatie breekt.
Hoe Verder?
De narcist is het daar meestal mee eens. Snel een nieuw “slachtoffer”, maar bij de empathische persoon of pleaser duurt het meestal langer om te herstellen en om de moed op te kunnen brengen om een nieuw avontuur te beginnen. (Niet alle empathische personen zijn natuurlijk pleasers, zoals ik al eerder zei; maar in dit geval hebben we met een ‘pleaser’ te maken).
Professionele bronnen zeggen dat het tijd zal kosten om een goed lopende prettige relatie te vinden; het kost gemiddeld drie jaar. Maar uiteindelijk stappen de meeste stellen gewoon in een andere relatie. Een nieuwe cyclus, maar vaak met dezelfde ondervindingen als tevoren. Er staat weer een nachtmerrie op ze te wachten als ze zelf niet veranderd en wijzer geworden zijn. Je zou bijna denken dat er geen hoop of genezing voor deze mensen is. Geen lichtpuntje aan het einde van de tunnel. Maar dat is niet waar.
In de meeste kranten wordt gesproken over een ongeneeslijke ziekte, als het over narcisme gaat en zo wordt ook gesproken over bijvoorbeeld schizofrenie en dergelijken. Deze mensen worden gecatalogiseerd als hebbende ‘een typisch gedrag’. Ze beschikken over een hoge gevoeligheid voor kritiek. De eigenwaarde gevoelens van hen is zo kwetsbaar, waardoor ze zeer heftig reageren op feedback.
Narcisme en een narcistische persoonlijkheidsstoornis zijn zeer complex. Het gaat vooral om zwaar emotioneel misbruik door de narcist naar de pleaser toe. De narcist wil macht hebben over zijn of haar slachtoffer. Om zover te komen beschadigd hij zijn slachtoffers.
Vooral geestelijke en emotionele schade kan door een narcistische persoonlijkheid worden toegebracht. Dit is meestal blijvend, want zo ’n persoonlijkheid verandert niet zo snel.
De gevolgen zijn vervelend, want het slachtoffer krijgt hier langdurig last van. De schadelijke gevolgen zijn onder andere, verlies aan identiteit, gebrek aan zelfvertrouwen, afhankelijkheid en onzekerheid, op je tenen lopen om de narcist ter wille te zijn, depressie, angst, slapeloosheid, weerloosheid, uitgeput zijn, tot uiteindelijk het ‘narcistisch slachtoffer syndroom’. Een narcistische persoonlijkheidsstoornis is voortdurend aanwezig en overheersend, en hierdoor ernstiger dan narcisme op zichzelf staand.
De meest voorkomende kenmerken van narcisme:
Gaslighting
Dit is een vorm van psychologisch misbruik waarbij de geest zodanig wordt gemanipuleerd dat het slachtoffer het zelfvertrouwen verliest en twijfelt aan zijn eigen geheugen, waarnemingsvermogen en gezonde verstand.
Emotioneel misbruik
Dat kennen we allemaal wel. Het kan in het geheim gebeuren, of iemand wordt geminacht, genegeerd of gewoonweg gechanteerd. Men is hatelijk en noem maar op. Hierbij zie je dat de enorme onzekerheid gewoon geprojecteerd wordt naar de omgeving toe. Het zijn de gevolgen van de hechtingsproblematiek van de narcist op zijn slachtoffer.
Gewetenloosheid en emotieloosheid
De narcist verafschuwt emotie en verbergt zich achter een bijzonder charmant en sociaal masker en soms zelfs een anti- sociaal masker, wat ook voorkomt. Het is meestal misleidend voor de omgeving; want de narcist doet zich anders voor ten opzichte van zijn of haar omgeving.
Het zijn shapeshifters en leugenaars
De narcist wil volkomen autonoom blijven en op geen enkele manier beïnvloed of geraakt worden door iets of iemand anders. De narcist ontloopt emotionele of serieuze gesprekken door pathologische leugens. De narcist liegt bewust met als doel zich beter en groter voor te doen dan hij werkelijk is. Natuurlijk valt hij of zij hiermee wel op een gegeven moment door de mand. Soms leiden ze een dubbel leven en vertellen de gekste leugens.
Ze voelen zich beter dan anderen – ze houden van perfectie en van perfecte mensen waar ze waardering voor hebben en voelen zichzelf samen met deze mensen ook perfect. Een narcist wil autonoom zijn en onafhankelijk van andere mensen: degenen waar ze wel mee omgaan worden constant door hen gecontroleerd en gemanipuleerd. Ze willen het overzicht niet verliezen en alles moet gaan zoals zij het al gepland hebben.
Controle
Dus als vriend of vriendin van een narcist heb je weinig in te brengen. Het beste kun je afscheid nemen van zulke personen en je eigen weg volgen. Er valt namelijk niet goed mee te praten en ze willen vaak blijven zoals ze zijn op een enkele uitzondering na.
Hier volgen enkele handvaten voor mensen die graag willen loskomen van een narcist
Vraag je niet langer meer af waarom je niet kunt doordringen tot de narcist. Een narcist denkt en voelt totaal anders dan niet-narcisten. Stel je verwachtingen bij! Accepteer de wetenschap dat narcisme nooit of zelden over zal gaan als diegene dat zelf niet heel graag wil.
Verander je opstelling ten opzichte van de narcist waar je mee omgaat, want jij hebt zelf ook recht van spreken en stel je grenzen goed bij. Is de narcist een dierbare en kun je hem niet uit je leven verbannen? Blijf corrigeren en laat weten dat dit niets zegt over het minder houden van hem of haar.
Wat zijn de opvallende kenmerken van een verborgen narcist? Gevoelens van ontoereikendheid doen zich voor. De verborgen narcist:
Verborgen narcisten hebben de neiging om heen en weer te gaan, dus om te shapeshiften, tussen grootheidswaanzin en bezorgdheid. Ze kunnen zich maar moeilijk een realistisch beeld over zichzelf vormen.
Ze zijn geobsedeerd door hun succes en zijn ongelooflijk gevoelig voor kritiek en maken zich zorgen over de manier waarop ze overkomen bij anderen. Ze willen er altijd als de mooiste en beste versie van zichzelf uitzien en ze zijn overdreven kritisch tegenover zichzelf.
De neiging om zichzelf te kleineren
Als gevolg van de hierboven geschetste onzekerheid kunnen verborgen of geheime narcisten er goed uitzien. Ze doen zich wel bescheiden voor en soms kleineren ze zichzelf, vooral wanneer ze zich onder meerdere mensen bevinden die nogal zelfgenoegzaam zijn. Zij maken zichzelf kleiner om in te kunnen schatten hoe ze zelf overkomen op anderen.
Een neiging om wrok te koesteren
Narcisten staan centraal in hun eigen zelfgenoegzame wereld. Als gevolg hiervan hebben ze de neiging om waargenomen overtredingen of kritiek ongelooflijk persoonlijk en negatief op te vatten. Ze geven anderen vaak de schuld voor hetgeen zij zelf gedaan of veroorzaakt hebben.
Passieve agressie
Narcisten spreken vaak niet openlijk over hun verlangen om anderen te controleren en te domineren. In plaats van traditioneel agressief te zijn zoals bijvoorbeeld psychopaten zich gedragen, hebben ze de neiging om passief agressief te zijn. Dit bijvoorbeeld door pittige opmerkingen of door roddels en kleine beledigingen.
Afgunst
Narcisten moeten de beste zijn in alle lagen van de bevolking. Als ze dat niet zijn voelen ze zich ongelooflijk ongemakkelijk. Jaloezie zit vaak ingebakken bij deze mensen en kan zich uiten in extreem gedrag, zoals het maken van pittige opmerkingen en aanmerkingen of door passief-agressief gedrag.
Egoïstische empathie of pogingen om verbinding te maken
Empathische opmerkingen kunnen op dit gebied voorkomen, maar dat is niet echt gemeend door de narcist. Zoals bijvoorbeeld een opmerking ‘pas op voor je rug – of let op je rug’. Ze zeggen zoiets om net te doen of ze bezorgd zijn, maar je kan makkelijk merken dat het nep is.
Tekenen dat je met een geheime narcist werkt
Het is alom bekend dat narcisten moeite hebben met empathie – tenzij die empathie hun goed uitkomt en hun doel dient. Bijvoorbeeld kunnen ze je ondersteunen als teamgenoot of een schouder verlenen om uit te huilen. Soms praten ze graag even met mensen ten bate van zichzelf om invloed te krijgen.
Ze menen van veel dingen die ze vriendelijk zeggen weinig en zijn er op uit om alleen maar wijzer van je te worden, althans dit hoeft niet bij iedere geheime narcist helemaal waar te zijn, maar vaak zijn het slechte vriendinnen of vrienden en geen leuke broers of zussen die zo zijn. Ze willen alsmaar iets van je en doen dan heel nep dankbaar en de volgende keer dat je ze ziet willen ze weer iets van je.
Egoïstische nederigheid
Narcisten kunnen opscheppen over nederigheid of ze doen zich heel nederig voor. Dit doen ze dan vaak alleen maar om complimentjes te krijgen of om kansen veilig te stellen. Het maakt deel uit van hun zwendel om persoonlijk voordeel te behalen.
Verlegenheid of teruggetrokken gedrag
In tegenstelling tot traditionele narcisten, hebben geheime narcisten de neiging zich terug te trekken, of ze zijn een beetje verlegen. Ze willen hun kwetsbaarheid liever niet aan anderen tonen. Korte en oppervlakkige interacties zijn voor hen wel te doen.
Grote gedachten hebben om iets te bereiken
Narcisten hebben het gevoel dat ze speciaal zijn en geboren zijn om iets bijzonders te worden. Ze willen boven de massa uitsteken.
Uitstelgedrag of gebrek aan aandacht
Narcisten hebben zoveel vertrouwen in hun vaardigheden en talenten dat ze denken dat ze hun taken gemakkelijk kunnen uitstellen, want later lukt het allemaal toch wel, denken ze. Hoe kort de deadline ook is, ze hebben de tijd.
Een geheime narcist kan goed zijn in het verzinnen van excuses voor zijn of haar gebrek aan aandacht of zijn neiging om dingen vijf minuten voor de uitgerekende datum toch nog even voor elkaar te fratsen, of om het snel even door een vriendin op te laten knappen. Ze denken dat ze te goed of te speciaal zijn voor allerlei taken.
Passieve arrogantie
Verborgen narcisten kunnen subtiele opmerkingen maken over hun extreme kunde ten bate van uw zaak of bedrijf. Zonder hen zou uw zaak lang niet zo opvallend en voordelig uit de verf komen, volgens hen. Hun zelfbeeld is namelijk erg hoog en ze laten graag aan anderen zien over hoeveel geld of macht ze beschikken, waar ze enorm trots op zijn.
Overdrijving in hun vermogen of invloed
Narcisten hebben last van waanvoorstellingen. Ze kunnen af en toe flink overdrijven en in hun ogen ziet het er anders uit dan dat het werkelijk is. Het lijkt erop dat ze geen gevoel voor realiteit kunnen inschatten of opbrengen.
Manipulatief gedrag
Narcisten moeten zich superieur kunnen voelen en het idee hebben dat ze succesvol zijn. Daarom is het niet moeilijk voor hen om vrienden, familie en medewerkers te manipuleren. Dit doen ze dan door middel van liegen of vleierij.
Ze willen daarmee bereiken wat ze in hun hoofd hebben. Maar na een paar keer met zulke mensen te maken hebben gehad, merk je al gauw dat alles vaak in hun eigen belang werkt en dat er weinig empathie te verwachten valt.
Moeilijkheden om flexibel te zijn
Doordat ze graag hun voorgestelde doelen willen bereiken en zich daar op focussen, kunnen ze moeilijk veranderen of zich aanpassen aan andere mensen met een nieuw idee of voorstel. Ze kunnen moeilijk loskomen van hun eigen idee en willen dat dan ook liever helemaal niet.
Op dat punt zijn ze star en worden bang als plannen veranderen. Ze beschikken over weinig vertrouwen in de plannen van een ander en moeten er lang over nadenken, want het kost hen veel moeite om zich in te leven in andermans plan.
Recht
Undercover-narcisten zijn meestal makkelijk in het afdoen van banen waarvoor ze zich overgekwalificeerd voelen.
Toekomst vervalsing
Wanneer een geheime narcist de controle over je denkt te hebben, maar bang is om die controle te verliezen, dan komt hij met verschillende plannen aan die tot mislukken gedoemd zijn. Als het plan dan niet doorgaat komt hij of zij meteen weer met een ander plan, tot vervelends toe. Op die manier heb je zelf geen ruimte meer om je eigen toekomst in te delen. Op die manier houden ze controle, ook zijn ze geneigd om zich met te bemoeien met je relaties.
Love Bombing
In de vroege stadia van relaties hebben geheime narcisten de neiging hetzelfde te doen met hun tegenhangers als ze zelf graag voor henzelf gedaan willen zien. Bijvoorbeeld het geven van overvloedige complimenten, geschenken en liefdesverklaringen. Zo voelt men zich immers boven de menigte verheven. Het is eigenlijk net een investering naar een toekomst waarin ze dezelfde kwaliteit terug willen krijgen. Dus ze werken met voorbedachte rade.
Crazy-making
Wanneer de undercover of geheime narcist het gevoel heeft de controle over je te hebben verloren, dan zal hij of zij proberen om je in de war te brengen. Het hoogste niveau op het gebied van deze tactiek wordt ‘woordsalade’ genoemd.
Schuldverschuiving
Vooral als het erom gaat een narcist ergens op te wijzen, bijvoorbeeld wanneer ze iemand hebben gekwetst of onterecht beschuldigd, dan geven ze dat niet zomaar toe. Dan zullen ze proberen om het verhaal zo te doen overkomen dat ze uiteindelijk toch gelijk hebben. Bovendien zijn ze al heel snel geneigd om anderen de schuld te geven, of de schuld te geven aan de omstandigheden.
Dr. Ramani Durvasula: Narcissistic relationships, when one door close another opens
Er is een klinische benadering om narcisme bij de wortel te genezen
Deze veel belovende aanpak komt van Richard Grannon en staat nog in de kinderschoenen. Hij beweert dat het een goed idee zou zijn om het ego bij de narcist al tijdens de kinderjaren aan te pakken en om dat ego uit te bannen.
Het begint allemaal al in de jongste jaren. Als zo ’n kindje in een nare omgeving opgroeit heeft het al gauw de neiging om te jokken als het op zijn kop krijgt. Doordat ze dan vaker gaan liegen komen ze in een dagdroom terecht waarmee ze zich identificeren. Het kind zoekt dan immers naar een manier om te kunnen functioneren met zijn of haar omgeving zonder teveel gedoe.
Want als het zichzelf is krijgt het op zijn kop. Of het kind krijgt totaal geen aandacht van een vader of moeder. Of wordt afgewezen door een stiefmoeder en moet het huis uit geplaatst worden omdat bijvoorbeeld de nieuwe stief mama er niets mee te maken wil hebben omdat het haar kind niet is en de papa vind dat dan goed. Dus het kind moet weg.
Wanneer zo ’n jongetje of meisje streng gestraft wordt zal het zich identificeren met zijn of haar super ego. Dan ontwikkelt het ware zelf zich helemaal niet, maar alleen dat super ego ontwikkelt zich dan steeds meer. Op een gegeven moment kan men niet meer met het kind converseren of praten en valt er niet te onderhandelen.
Het enige wat gedaan kan worden is dat wat juist is. Het kind past zich dan aan naar de omgeving om toch de aandacht te krijgen die het nodig heeft. Hierdoor moet het al vroeg op zijn tenen lopen en kan het niet rustig nadenken of creatief bezig zijn.
Het kind wil dan alles zo goed mogelijk doen omdat het anders niet verzorgd wordt. Dit gaat door middel van totale zelfdiscipline. Daarom draait het allemaal om controle en niet om creativiteit. Want het constant voorzichtig moeten zijn en op je tenen moeten lopen vergt veel energie.
Deze structuur wordt geïdentificeerd als een vorm van PTSD en dienovereenkomstig behandeld
Dit is echter slechts een hypothetisch succes, omdat de narcist dan eerst moet beseffen dat er iets mis is met hem of haar. Maar dat gebeurt zelden of nooit. Daarom zijn de meeste klinische benaderingen gericht op het helpen van co- dependenties. Soms binnen een lopende relatie of via hulpverlening.
Richard Grannon verkondigt dat:
‘Co-dependency is a neurotic drive to serve, a terror of negative emotions’
En daar is hij heilig van overtuigd. ‘Het is een neurotische behoefte om te dienen’, zegt hij. Geterroriseerd door negatieve gevoelens. Zoals vooral ‘schuldgevoelens’. En wat ik pas hoorde van Billy Carson (een bekend onderzoeker) is dat wij een gen in ons DNA hebben (al sinds honderden jaren) wat ervoor zorgt dat wij dienstbaar en onderdanig zijn.
Richard Grannon benadrukt ook dat wanneer we ‘nee’ zeggen tegen iets, het ook echt daarbij moeten houden en niet gelijk weer naar ‘ja’ moeten gaan. Dus blijf bij je woord. (Zie de video hierboven).
Oplossingen om met narcisten om te kunnen gaan
Bepaal met welk type u te maken heeft. Kwetsbare narcisten voelen zich vooral zelf emotioneel niet erg goed. Die kunnen bijvoorbeeld last van hartenpijn hebben of liefdesverdriet. In tegenstelling tot grandioze narcisten, die minder open zijn met hun emoties dan kwetsbare narcisten, waardoor ze minder merken wanneer ze een gevoelsblokkade hebben, of wanneer ze emotioneel ergens mee zitten.
De grandioze narcist kan je meestal wel vinden onder familieleden of op je werk, fungerend als een heel goede bontgenoot. Zolang die persoon bruikbaar is om algemene doeleinden te behartigen kan het best gaan. Maar vroeg of laat zullen zich waarschijnlijk weer problemen voordoen.
Erken je woede
Zoals hierboven vermeld, kunnen narcisten antagonistisch zijn en onder je huid kruipen. Wanneer je iets voor elkaar probeert te krijgen en een persoon onderbreekt je steeds of wil zelf alsmaar opvallen of in de schijnwerpers staan, dan merk je al snel wat voor vlees je in de kuip hebt. Die mensen zijn vaak publieksgeil en willen constant in het middelpunt van de aandacht staan. Zo geweldig vinden ze zichzelf.
Waardeer waar het gedrag vandaan komt
Kwetsbare narcisten moeten zichzelf kunnen zijn, zodat ze zich beter voelen. Als ze erg onzeker zijn kun je ze geruststellen en genoeg zekerheid geven om ze te laten kalmeren en zich te kunnen concentreren op waar ze mee bezig zijn.
Maar als je ze teveel zekerheid geeft, dan voed je hun egocentrisme, dus dat zou je beter niet kunnen doen. Want dan komen ze steeds voeding bij je halen tot vervelens toe. Alles draait alsmaar alleen om hen.
Beoordeel de context
Narcisme is geen alles-of-niets persoonlijkheidskenmerk. Sommige situaties kunnen iemand meer onzeker maken dan andere. Laten we zeggen als voorbeeld – een vrouw werd afgewezen voor een promotie die ze zo graag wilde – terwijl haar naaste collega die baan kreeg.
Met die collega moest ze toch nog steeds samenwerken wat lastig was. Want dan krijg je vaak met jaloezie of wraak- gevoelens te maken. Toch kun je dan beter rustig en vriendelijk blijven – ook al had ‘de narcist’ meer recht op die functie gehad. Vaak komt er stampij van. Ik zou zeggen ‘Let it be’.
Manieren om met een narcist om te kunnen gaan
Als je te maken hebt met narcisten zonder medeleven die weinig geduld of inlevingsvermogen hebben, dan kan je daar nooit bij terecht met je gevoelens. Het vervelende bij hen is dat wanneer ze je zien lijden, zij er nog een schepje bovenop doen, zodat je het in feite nog moeilijker hebt. Dus ga niet bij ze staan klagen over het een of ander, dat moet je echt in de gaten houden.
Maak je geen zorgen als narcisten zich moeilijk gedragen, ook al ben je geïrriteerd; je kunt je beter rustig en vriendelijk opstellen. Uiteindelijk zal dat helpen en daar heb je baat bij, anders kost het teveel van je energie.
Laat je niet uit het veld slaan
Het is gemakkelijk om je doelen uit het oog te verliezen wanneer een narcist in het middelpunt van de belangstelling probeert te staan, maar je hoeft niet weg te lopen – accepteer wat die persoon zegt of doet – ongeacht hoeveel aandacht hij of zij van jou of van anderen krijgt en wil absorberen.
Vind de balans terug tussen vooruitgaan in de richting waarin je bezig was. Ook als het een erge narcist is, waar je mee te maken hebt (zo iemand wordt volgens de vaktermen ‘grandioos narcist’ genoemd of grote narcist) ook dan kun je het beste doorgaan met waar je mee bezig was en zijn of haar gevoelens gewoon erkennen.
Behoud je gevoel voor humor
Het bluffen van een narcist kan betekenen dat de persoon te weinig aandacht krijgt naar zijn zin. Je kunt het bluffen met een lach opvangen en erin meegaan zonder wreed te zijn. Maak grapjes over de ongepastheid van het egocentrische gedrag van deze persoon. Dit gedrag is vooral geschikt tegenover een grandioos narcist. Die zal dat waarschijnlijk vermakelijk en mogelijk leerzaam vinden.
Realiseer je dat de persoon misschien hulp nodig heeft
Omdat sommige narcisten echt over een laag zelfbeeld beschikken en diepe gevoelens van ontoereikendheid hebben is het voor hen ook belangrijk dat ze erkenning krijgen in zoverre dat ze er baat bij hebben, ook als je denkt dat hun persoonlijkheid onveranderbaar is.
Uit psychotherapeutisch onderzoek is gebleken dat zelfs langdurig narcistisch gedrag veranderbaar is. Versterking van het gevoel van eigenwaarde van een persoon is misschien niet iets dat je alleen aanpakken wilt als hulpverlener zijnde, maar het is iets waaraan je kunt werken met hulp van buitenaf. Als het gaat om de classificatie van typische co- dependents, zou klinische psychologie het beste kunnen helpen.
Het concept People Pleaser is een onafhankelijke persoonlijkheidsstoornis geworden
We kennen verschillende symptomen die hieronder vallen. Enkele van die symptomen zijn:
Je doet alsof je het met iedereen eens bent
Ook al ben je het niet met iemand eens doe je net alsof dat wel zo is. Over het algemeen is het ook een manier om beleefd naar de mening van anderen te luisteren, ook als je het niet met hen eens bent. Maar maak het niet te bont met het overal mee eens zijn want je zet dan je eigen gedachten en gevoelens opzij om maar mee te kunnen gaan met een ander. Dat is in je persoonlijk nadeel.
Je voelt je verantwoordelijk voor het geluk van anderen
Hoewel het belangrijk is om te beseffen dat jouw eigen gedrag het geluk van anderen beïnvloedt, dan wil dat nog niet zeggen dat je daar persoonlijk verantwoordelijk voor bent. Mensen die mensen behagen, vinden het vaak moeilijk om dit feit te erkennen.
Handel daarom vanuit de juiste overtuiging. Want door hun eigen daden zijn mensen gelukkig of ongelukkig, het is een kwestie van oorzaak en gevolg, ook al is dat een enkele keer niet het geval. Dus dat betekent dat ze ZELF verantwoordelijk zijn voor hun eigen leven, natuurlijk als ze ‘volwassen’ zijn en niet gehandicapt.
Je blijft je verontschuldigen
Je moet je natuurlijk verontschuldigen als je echt een fout hebt gemaakt of wanneer je iemand gekwetst hebt. Vooral als je dat expres gedaan hebt. Maar als je jezelf te vaak verontschuldigt zonder dat dit gerechtvaardigd is, kan dat een teken zijn, of suggereert het dat je anderen wilt plezieren.
Je kunt moeilijk nee zeggen
Nee zeggen is een buitengewoon moeilijke oefening. Het is wel belangrijk dat je dat toch weleens doet en vooral op tijd doet.
Hulpvaardig zijn
Hulpvaardig zijn – of het nu privé of professioneel is – is waardevol en wordt gewaardeerd. Ga je echter te ver door tegen alles en iedereen ja te zeggen, dan word je zelf overbelast en kun je er heel moe van worden. Bovendien is dat natuurlijk een teken dat je anderen teveel wilt plezieren ten koste van jezelf.
Je verandert doordat je de mensen om je heen teveel wilt weerspiegelen
Het oude gezegde dat we het gemiddelde zijn van de vijf mensen met wie we in contact staan wanneer we sterven spreekt voor zich, maar hoeft natuurlijk niet altijd waar te zijn. Als je het gedrag blijft volgen van anderen en jezelf daarbij wegcijfert of teveel aanpast is dat ook iets wat ten koste van jezelf gaat.
Jezelf willen weerspiegelen is namelijk jezelf steeds aanpassen aan een ander. Dat betekent dat je er koste wat kost bij wilt horen. Maar waarom zou je erbij willen horen, je bent zelf al goed zoals je bent. Als anderen dat verwachten van je dan hoef je hun idee over hoe jezelf in hun ogen moet gedragen nog niet waar te maken. Waar zijn je eigen ideeën dan gebleven?
Is je gevoel van eigenwaarde gekoppeld aan de lof van anderen?
Hoewel het best kan om trots op jezelf te zijn is het niet nodig dat andere mensen jou op een hoge versierde stoel zetten. Het is namelijk nog de vraag of dat ze dat wel echt menen en of je niet voor de gek gehouden wordt.
Als je jarig bent, dan ik me dat voorstellen, maar niet als het steeds gebeurt want dan steekt er vaak iets achter. Zoiets kunnen we zien als hielenlikkerij. Jezelf teveel op de borst slaan is ook niet goed. Wij mensen zijn allemaal gelijk en de ene keer lukt iets wat beter dan de andere keer, naarmate de omstandigheden.
Je bent overdreven bang voor conflicten
Gelukkig zijn er maar weinig mensen die actief proberen ruzie te maken omwille van de ruzie. Maar mensen die te vredelievend zijn aangelegd gaan soms een stap te ver en houden zichzelf dan teveel in uit angst voor een weerwoord of voor ruzie.
Ze vermijden ieder conflict. Hiermee verlies je het vermogen om op te komen voor de dingen die je echt belangrijk vindt en pas je jezelf teveel aan. Dit zou ook op het willen plezieren van anderen kunnen duiden. Je hoeft jezelf toch niet weg te cijferen en op die manier kun je nooit praten over de dingen die jou echt na aan het hart liggen.
Je worstelt ermee om jezelf de erkenning te geven die je verdient
Nederigheid is misschien een deugd, maar als je daar te ver in gaat en weigert erkenning te accepteren die je verdient voor iets wat je goed gedaan hebt, is dat een teken dat je te laag over jezelf denkt of dat je teveel tegen anderen opkijkt. Dat is niet nodig, want je doet jezelf hier tekort mee.
Je vindt het moeilijk om jezelf net zo te waarderen als anderen
Hoewel het belangrijk is om voor het welzijn van anderen te zorgen, is het misschien nog belangrijker om goed voor jezelf te zorgen. Dat betekent de tijd nemen die je kunt om het zelf naar de zin te hebben en om je eigen interesses na te streven. Dit is voor je eigen welzijn nodig.
Je wordt emotioneel afhankelijk of co-dependent in relaties en vriendschappen
Zelfs als het natuurlijk en gezond is om op onze vrienden en romantische partners te vertrouwen is het ongezond om afhankelijk te worden van anderen. Dit soort gedrag is nog een teken dat je anderen wilt plezieren. Denk eraan dat je een volwassen persoon bent.
Structurele analyse op basis van de terminologie van de klinische psychologie
Als je over voldoende gegevens beschikt kun je daaruit vervolgens een patroon aflezen. Dit geldt zowel voor de geheime narcist als voor de People Pleaser.
Als je over voldoende gegevens beschikt kun je daaruit vervolgens een patroon aflezen. Dit geldt zowel voor de geheime narcist als voor de People Pleaser.
Bij het maken van het volgende schema kunnen we zien hoe deze twee persoonlijkheden met elkaar verweven zijn. Deze twee persoonlijkheidsstoornissen passen precies bij elkaar als zijnde een patroon van wederzijdse afhankelijkheid.
Laten we eerst eens kijken naar de kinderkamer van de narcist
Volgens de wetenschapper Grannon is er sprake van een devaluatiedruk bij de jonge narcist thuis die zo groot is dat het kind geen gezond ego kan ontwikkelen. In plaats daarvan wordt het ego al tijdens de jonge jaren een soort super-ego. Tijdens de kindertijd heeft het kind zich aangepast om te overleven door middel van een strategie.
Het is een overlevingsstrategie die je als een secundaire persoonlijkheid zou kunnen zien
De strategie die het kind thuis ervaart door zijn of haar verzorgers wordt al snel opgepikt en nagedaan in de loop der tijd. Als het kind het niet naar de zin heeft en zich misbruikt voelt door de mensen die hem of haar verzorgen doet het toch zo aardig mogelijk om toch aan zijn trekken te kunnen komen. Het wil tenslotte graag op tijd eten en naar buiten kunnen en heeft behoefte aan aandacht en liefde. Maar zijn kwelgeesten hebben daar soms geen oog voor.
Maar het kind zou niet alleen een pleaser, maar zo nodig ook een dader in de dop kunnen worden! Het leert veel door observatie van zijn verzorgers en bootst dat na.
In het geval van de kwaadaardige narcist wordt deze structuur bewust nagestreefd en geleefd. Verborgen narcisten hebben dat vaak. Ze hebben de beslissing genomen om nooit zoals hun ouders te worden, maar doordat ze niet anders weten nemen ze toch de vaak vervelende eigenschappen van hun kwelgeesten over. Ze hebben moeite om de kwaadaardige impulsen als hun eigen impulsen te herkennen. Het zijn in dit geval de zeer veeleisende impulsen die ze overnemen. Dat wil zeggen ze worden extreem veeleisend. Dit leidt tot een zeer duidelijke persoonlijkheidsstructuur:
Covert narcist = people pleaser / gewond kind + dader + superego + het zelf
Deze structuur is intern beperkt als dialoog. Dat wil zeggen dat ze niet met hun innerlijk in contact staan. Er is geen afweging tussen de vragen “wat wil ik? of wat is juist’? Als er wel een innerlijke dialoog is, dan is het de twijfel aan zichzelf.
Het super ego denkt ‘laat ik maar aardig doen of stil zijn want anders krijg ik geen eten’. Of als dader gaat hij/zij tekeer tegen iemand – zoals een revolutionair tegen een kwaadwillende autoriteit. In de ontmoeting met vreemden is er aanvankelijk afstand, de meer intellectuele mensen of degenen die bijvoorbeeld intellectuelen bestudeerd hebben voelen zich meestal aangetrokken tot het spelen van een dienende rol.
Deze fasen worden ‘liefdesbombardementen’ genoemd. Het super-ego bevindt zich dan ook in een absolute controle positie waarbij een interne dialoog niet voorkomt. Deze houding, die een sterke zelfbeheersing aangeeft, laat zien dat deze persoon over een enorme discipline beschikt.
Het superego zit gevangen in de drang om alles maar zo goed mogelijk te doen. De narcist gedraagt zich zo om zichzelf te beschermen. Op deze manier heeft hij of zij de meeste kans om alles goed te overleven. Hetzelfde eigenlijk zoals het hem of haar in de jonge jaren overkwam. Zelfbeheersing is hier het motto. De anderen nemen hier de rol van het ontbrekende ego op zich. Dit laatste leidt tot een interne tegenstrijdigheid.
Controle uitoefenen versus het zich gedragen en aanpassen
Hierbij offert men zich op, wat goede, maar ook slechte gevolgen kan hebben. Waardevolle leiderschapsvaardigheden kunnen eruit voortkomen, maar het kan ook leiden tot sadomasochistische praktijken. Waarbij ook controle voorkomt. Hierdoor kunnen mensen echter onbewust gemanipuleerd worden.
Het is onbewust omdat ze het niet direct in de gaten hebben. Dit is een structuur tussen bewust leiderschap en onbewuste manipulatie. De kerninhoud is altijd het voldoen aan de eisen van het superego. Het structurele raamwerk dient ervoor om de interpersoonlijke relaties in een beheersbare staat te houden, waarbij manipulatie een rol speelt In het onderbewuste. De narcist is zich meestal niet bewust dat hij of zij onnatuurlijk bezig is.
Het schema van de mede-afhankelijke persoon ziet er als volgt uit: People Pleaser = People Pleaser / gekwetst kind + dader + super-ego + het zelf
De People Pleaser had waarschijnlijk in de kindertijd iemand om naartoe te vluchten om een ego te vormen, dit kan een echte plek zijn of een menselijk referentiekader. Zoals bijvoorbeeld een oma of opa, of een innerlijke plek zoals een droomwereld met een of meer droompersonen erin.
Mensen met het autismespectrum zijn beschikbaar als ze in hun innerlijke wereld zitten en zich teruggetrokken hebben. Er is wel verschil merkbaar tussen de mensen die meer gewend zijn om te studeren en te trainen ten opzichte van de andere minder getrainde.
Dus we zien hier de twee schema ‘s
- Covert narcist = people pleaser / gewond kind + dader + super-ego + het zelf
- People Pleaser = People Pleaser / gekwetst kind + dader + super-ego + het zelf
Uit deze structuur haalt de narcist zijn morele superioriteit, zijn aanspraak op controle. In een relatie met iemand die mensen behaagt, kan de narcist onverschrokken zijn gang gaan, omdat hij niet in het bijzijn van een dader staat. Maar hij moet tegelijkertijd oppassen omdat zijn eigen onderdrukte dadereigenschappen zomaar naar boven kunnen komen, waardoor hij ‘een volkstrekker’ zou worden.
Een ‘volkstrekker’ draagt een onderdrukte dader in zich die ook opzettelijk kan worden geactiveerd, hetgeen iemands gevoel van morele superioriteit versterkt. Laten we eerst eens kijken naar de eerste fase van de relatie waarnaar door de klinische psychologie wordt verwezen als de – “Love – Bombing – Fase”
Hierbij kijken we even naar het voorbeeld van John en Sonja
Wanneer we een meer holistische benadering kiezen, is het eerste dat opvalt dat John en Sonja zich aan elkaar spiegelen.
Behalve het ontbrekende zelf bij de narcist, beschikken ze over dezelfde structuur. Eigenlijk hebben ze een ongezond socialisatie gevoel en beiden kampen ze met een gebrek aan eigenliefde.
Sonja voelt zich alleen waardevol als ze nodig is. In het voorbeeld zien we dat een normale dienst niet genoeg voor haar is om zich vervuld te voelen, het moet als het ware een moeilijke of dubbele dienst zijn. Iets groters, zoals het werk van John, vind ze.
Daar haalt ze haar eigenwaarde uit en dat geeft het leven een extra betekenis volgens haar. Dit proces van identificatie met een concept stelt anderen ook vrij van hun verantwoordelijkheid en er is geen risico om persoonlijk te falen. Dit past bij haar gebrek aan zelfvertrouwen. Als ze toch wordt gedevalueerd is ze niet verbaasd, omdat ze dat al vaker meegemaakt had en van geleerd heeft.
Bij de keuze tussen vechten, vluchten, bevriezen of sluiten – is haar reactie om met de dader te knuffelen of om aan zijn eisen te voldoen om niet langer zijn doelwit te zijn. John voelt zich waardig als hij alleen is met zijn werk, maar hij durft zijn creatie niet te presenteren op een manier die een definitieve, externe, onafhankelijke beoordeling mogelijk maakt. Hij is niet zelfverzekerd genoeg om deze test te doorstaan. Daarom vind hij het heerlijk om bij Cynthia te zijn en met haar hulp zijn werk te vervolmaken.
Ze bevestigt zijn kwaliteiten intern, net zoals hij haar kwaliteiten al vroeg bevestigt. Later presenteert ze zijn ideeën aan de wereld, neemt het risico tot mislukking op de koop toe en vangt de klappen op als het niet lukt. Dit zijn de kwaliteiten van de nemer van een ego.
Oké, er is een klein probleempje, zij krijgt ook de eer als hij succesvol is. Hij wil geruststelling, maar wil zeker niet in het middelpunt van de belangstelling staan. John neemt de verantwoordelijkheid voor de inhoud. Sonja neemt de verantwoordelijkheid voor de presentatie.
In het begin is er een evenwichtige uitwisseling van wederzijdse bevestiging, en als koppel fungeren ze veel effectiever dan als twee afzonderlijke individuen. Op de lange termijn zullen de twee wel ontdekken dat ze beiden lijden aan een gebrek aan bevestiging. Vooral op het gebied van hun interne uitwisselingen. Beiden lijden ze dan ook aan een gebrek aan eigenwaarde.
Het eigenwaarde gevoel devalueert waardoor er geen complimentjes meer gemaakt worden
Dit gevoel is tweezijdig; John drukt deze negativiteit openlijk uit, wat voor hem niets meer is dan de projectie van de dialoog tussen het superego en het ego. Sonja houdt deze gedachten voor zichzelf, aangezien het bij een superego voor kan komen dat het ego denigrerend en kwetsend wordt.
Dit creëert een reservoir van onderdrukte woede. Als er twee mensen zijn die beiden lijden aan een emotioneel gebrek mislukken nu eenmaal veel dingen. Vooral dingen die met geven en nemen te maken hebben. Zoals dankbaarheid en genegenheid.
Als we naar seksualiteit kijken, zou je kunnen denken dat Sonja gewoon lijdt aan het serotoninedeficiëntie beeld, (een tekort aan blije, rustige gevoelens) dat voortkomt uit haar ziektebeeld. Holistisch gezien kan het tegelijkertijd gezien worden als een uitdrukking van het gemis dat emotioneel is ontstaan.
Ondanks de liefdesbombardementen lijdt John van binnen nog steeds erg onder het misbruik in de Jeugd, zodat het gevolg daarvan is, dat alle aspecten van intimiteit worden behandeld door een persoonlijkheid die voortgekomen is uit seksueel trauma. Dus zijn gedragspatroon is aangeleerd vanuit een noodtoestand in de jeugd.
Als hij verliefd is op Sonja doet hij gewoon alles goed, zoals van hem wordt verwacht, met zijn aangeboren perfectionisme. De herinnering aan de walging die hij ervoer in zijn jeugd, toen hij was misbruikt, blijft wel in zijn onderbewuste hangen.
In het onderbewustzijn hoopt zich nog meer afkeer op omdat hij zich lang als People Pleaser heeft moeten gedragen om te kunnen krijgen wat hij nodig had toen hij nog jong was. Als Sonja openlijk en eerlijk terugblikt op de devaluatie in hun relatie, geeft ze toe dat zij zelf ook tekort schoot aan intimiteit. Dan breekt de barrière naar het onderbewustzijn bij haar open en de relatie gaat zijn tweede fase in.
Zoals we zien is wat aan de oppervlakte wordt waargenomen, een flinke pot ellende, wat gezien zou kunnen worden als twee mensen die in een genezingsproces verkeren. Eigenlijk is de relatie na alle liefde bombardementen verandert in een traumatische ervaring, die ze proberen te redden.
De onderbewuste dader in John moet dicht bij de relatie staan tegen zijn zin in, om bij elkaar te kunnen blijven. Dit is alleen mogelijk door traumabinding. Sonja moet zich onwaardig voelen denkt John, dan zoekt ze de schuld bij zichzelf.
Hij zou haar graag weg willen sturen, maar wacht er nog even mee. Uitbarstingen van woede, devaluatie en gaslighting zijn de middelen waar John mee omgaat. Dit alles gebeurt onbewust, het superego van John bestaat uit hoge morele aanspraken en laagheid staat niet in zijn repertoire, zo denkt hij.
Klinische psychologie beschouwt zichzelf als een empirische wetenschap en sluit als zodanig subjectieve ervaringen buiten. Maar soms is het goed om dit wetenschappelijke paradigma te doorbreken, alleen al als inspiratiebron om meer antwoorden te vinden door het verzamelen van gegevens. Het is goed om van deze gegevens op de hoogte te zijn.
Ik ken de iemand die als kind ‘Asperger’ had en geneigd was om autistisch te zijn. Toen hij ongeveer 24 jaar was, was hij als zijnde bipolair verklaard. Wat betreft het ‘Asperger-syndroom’, toen hij in de dertig was, leerde hij steeds meer om zich in anderen te verdiepen en in te leven.
Hierdoor kon hij steeds beter mensen onderscheiden en tegenwoordig kan hij zelfs mensen ‘subjectief lezen’ . Voor het oplossen van conflicten is het belangrijk om je gevoel van eigenwaarde sterk te maken en om niet bang te zijn. Daarbij is het handig om je te kunnen verplaatsen in de reden van het conflict.
Als je weet hoe en waarom er een conflict ontstaan is kun je makkelijker relativeren en zou de woede die erachter steekt beter kunnen oplossen. Dan bestaat de kans dat het conflict opgelost kan worden. Het gekwetste kind in jezelf kun je genezen en doen integreren.
Plaats dingen in perspectief. Je zou je superego kunnen zien als een register van een bibliotheek met allemaal blauwdrukken erin. Deze blauwdrukken zijn archetypisch van structuur, maar waardeloos. Je hoeft je niet te laten kwellen door evaluaties, want deze blauwdrukken reguleren gewoon uit zichzelf. Je kunt meeleven met de pijn van een ander. Een wederzijdse afhankelijkheid kan worden genezen. Ben je bewust van je woede- reservoirs. Integreer je woede.
Sommige blauwdrukken zijn herkenbaar. Bijvoorbeeld de blauwdrukken van bepaalde zorgverleners kun je vaak herkennen als je veel met zorgverleners te maken hebt gehad. Dan staan die blauwdrukken in je onderbewuste gegrift. De blauwdrukken kun je laten evolueren. Je kunt ze positief maken vanuit jezelf.
Via empathie met lijden of met degenen die lijden, kun je altruïstisch zijn of worden, als je dat nog niet bent. Op die manier overwin je bepaalde neigingen in jezelf. Je kan een repertoire van actieve persoonlijkheden door verwijzen naar de inherent levenloze blauwdrukken in je onderbewuste. Je kunt er leven inblazen, gebruik je gedachtenkracht.
Je kan die blauwdrukken positief maken en vanuit je overlevingsinstinct ervoor zorgen dat ze jouw overleving garanderen. Ongeacht of ze destructief zijn voor anderen kan je ze toch zelf sturen.
Je bent onafhankelijk en je hebt gevoel voor zelfbehoud
Het superego zelf blijft een levenloos register wat alleen maar informatie bevat. Een levenloze bibliotheek wat je als beoordelingssysteem kunt gebruiken vanuit je ervaringen. Op die manier en met die kennis kan je jezelf onberispelijk gedragen. Anderzijds kan je het superego negeren. In dat geval zou je jezelf egoïstisch gedragen. Stressvolle situaties vereisen daarentegen reflexgedrag.
Al het reflexgedrag wordt bestuurd door het reptielenbrein, wat is gebaseerd op de toegang tot persoonlijkheden. De beslissing op welke persoonlijkheden je moet terugvallen beschikt over een vaste hiërarchie. Het gaat een beetje zo ……. Bevriezen, vluchten, vechten en persoonlijkheden aanspreken en dat herhaalt zich iedere keer. Dus steeds hetzelfde liedje totdat jij het zelf niet meer wilt
Het hogere Zelf
Ik weet het niet helemaal zeker, maar ik heb het gevoel dat er naast deze dingen een echt Zelf is. Het hogere Zelf wordt dat wel genoemd. Het gevoel dat je dat ook echt hebt is wanneer je de Goddelijke Vonk in jezelf voelt. Het ware Zelf laat een afdruk achter als je die momenten van echtheid ervaren hebt. Maar het ware Zelf kan zich in een tijdelijke trauma toestand bevinden door opgedane ervaringen.
Door een stap opzij te doen, en te mediteren, komt het weer tot leven. Ontdek zelfgenezing opnieuw. Gedachten en gevoelens worden dan weer waargenomen, ook zintuigelijke gevoelens. Door waarnemen en beslissen kun je aan je persoonlijkheid werken.
De subjectieve perceptie van de rol van initiatie
Tijdens de kindertijd ontwikkelt het ego van het kind zich in het spel, dus in zekere zin in zijn of haar droomwereld. In deze onwerkelijke staat wordt het volwassen leven nagebootst. Het leven wordt nagedaan in een gesimuleerde leefomgeving uit wat er dan op dat moment beschikbaar is.
Al die blauwdrukken waar je dan mee te maken krijgt creëren een repertoire van persoonlijkheden die uiteindelijk de acties van jou als kind controleren. Pas bij de inwijding wordt het ego bevrijd en kan het beslissingen nemen. (Een inwijding = het volwassen worden).
Kern van het dagbewustzijn
Deze inwijding is iets dat gebruikelijk is in alle tribale culturen. Cultuur van een land en religie spelen hier ook wel een rol in. Inwijding geschiedt door middel van een schokkend gevoel van alleen zijn, overgeleverd aan den vreemde en aan de angst voor de dood.
In de moderne industriële samenleving is er sinds de afschaffing van de algemene dienstplicht voor mannen niet langer zo’n ritueel. Bij vrouwen gebeurt het nog wel bij de geboorte van het eerste kind. Inwijding is de geboorte van het ego dat uit de spelwereld komt, uit een ruimte die structureel gerelateerd is aan de conceptuele kwaliteit van het superego.
Deze geboorte is verankerd in de zonnevlecht om daar als een agressief potentieel te fuseren, wat de volwassene in staat stelt zijn leven vrij en autonoom vorm te geven. Als het nodig is pakt de persoon de ruimte die hij of zij nodig acht om zich creatief te kunnen uiten.
Bij sommige kinderen mislukt dat. Bijvoorbeeld bij een autistisch kindje, wat zich erg terughoudend opstelt en afsluit. Het kind kan wel betrokken zijn bij zijn of haar ouders maar kan zich soms helemaal niet goed uiten.
Bijvoorbeeld zelfs als hij of zij niet thuis woont, dan kan hij wel aan zijn ouders denken maar naar huis bellen of er even naartoe gaan is er niet bij. Soms horen ze aldoor de stemmen van hun ouders of van anderen in hun hoofd; dat komt ook vaak voor bij mensen die last hebben van schizofrenie. De zonnevlecht, of eigenlijk het zonnecentrum is erg gevoelig voor vibraties.
Ter hoogte van de Plexus Solaris werken de vibraties uit en dat kan soms pijnlijk zijn wanneer de vibraties niet positief zijn. Sommige mensen voelen dat sterker en vooral als ze uitgesproken heldervoelend zijn is dat vervelend, maar soms ook wel handig natuurlijk. De ingewanden en de ingewand zenuwen bevinden zich rondom die plaats. Het is daarom een heel kwetsbaar punt.
Eens hoorde ik van een hulpverlener dat hij een ontmoeting had met iemand die werd geconfronteerd met een uiterst traumatische ervaring in verband met afwijzing. Die hulpverlener kreeg door al het mededogen dat hij voor die persoon voelde een acute ontsteking aan zijn milt. Tijdens de fase waarbij die milt weer genas veranderde zijn bewustzijn en werd hij zich bewuster over hoe het moest voelen om afgewezen te worden
Het lijkt er vaak op dat bij geheime narcisten het ego ontbreekt. Het lijkt er op dat er iets verkeerd is gegaan met deze mensen bij het volwassen worden. Bij de inwijding of initiatie. De initiatie van een mens kan mislukken als die persoon daar nog niet rijp voor is. Bij sommige mensen is het levensvatbare Zelf nog niet genoeg ontwikkeld
Soms vindt er een doodgeboorte plaats, d.w.z. het bewustzijn kan het geboren ego niet aan of kan het niet identificeren omdat het niet levensvatbaar lijkt. De mens heeft in zo’n geval een noodprogramma in zichzelf en activeert de narcistische blauwdruk.
Deze blauwdruk wordt dan geactiveerd en neemt het belangrijkste identificatiepunt van het dagbewustzijn over. Het heeft tot doel om het verloren ego te vervangen. Dit gebeurt door te proberen om dat via het wereldbeeld te vinden.
Maar het wereldbeeld doet zich onduidelijk voor. Het leven lijkt via dat beeld meer op een droomachtig spel, of het kan zelfs lijken op een permanente staat van shock, wat ervoor zorgt dat de narcist zelf ook in die toestand terecht komt.
De narcistische persoon heeft geen innerlijke dialoog, dus kan niet in zijn eigen innerlijk zien. Geen contact met het eigen innerlijk, dat is de kern van de narcistische persoonlijkheid. Hij kan daardoor zijn besluiten niet wijzigen. Dat wil niet zeggen dat er geen remedie is, want de innerlijke genezer is een van de blauwdrukken die beschikbaar is in het collectief, die indexeert en positief kan worden geactiveerd.
Dit stelt de geheime narcist in staat om zijn trauma ’s vanuit de kindertijd te verwerken. Emotionele blokkades kunnen worden opgeheven, dit gaat goed via gedragstherapie. (De kleur die bij het zonnecentrum past is rood).
Her-evalueer destructieve blauwdrukken en sluit ze uit van het gedragsrepertoire. De basis structuur kan worden herzien, aldus kan men aan re-animatie en re-integratie of aan herschepping van het vernietigde ego werken.
Het vernietigde ego is waarschijnlijk te wijten aan het feit dat persoonlijkheidsstructuren altijd zijn uitgerust met een instinct voor zelfbehoud, en dat kan alleen worden opgelost vanuit het perspectief van het ware Zelf.
De subjectieve ervaring die je kunt hebben met zielsverlies
Als je ervaring hebt met zielsverlies dan is je ziel gesplitst in verschillende delen. Maar je ziel kan niet echt worden vernietigd. Door middel van je ware Zelf kun je jouw ziel integreren in de structuur van het dagelijks bewustzijn.
Het dromerige narcistische bewustzijn brengt een paar eigenaardigheden met zich mee. Bewustzijn is verdeeld in twee niveaus, het waarnemingsniveau dat plaatsvindt in het hier en nu en het conceptueel niveau, dat tijdloos is. Je eigen waarneming moet dan rechtstreeks worden voltrokken.
Door je te identificeren met het superego, speelt het leven zich meer op conceptueel niveau af, wat heel bijzonder is. Dit kan vaardigheden ontgrendelen, zoals de perceptie van blauwdrukken als echte, levende structuren, wat inhoudt dat deze mensen spiritueel gebaseerd zijn op het conceptuele en collectieve niveau, met een duidelijk beeld van de essentie hiervan.
Deze interpretatie is een eerbetoon aan WAANZIN als een speciaal programma van de natuur dat dient om een koerscorrectie van het collectief te bewerkstelligen, als deze correctie niet instinctief kan worden bereikt. Wanneer de relatie met de People Pleaser eindigt en de narcist in een kamer zonder spiegel beland en wordt teruggeworpen op zichzelf, dan komt de angst uit haar/zijn kindertijd weer tevoorschijn.
Maar nu heeft de narcist de kans om het te overwinnen, om het los te laten en de unieke kans doet zich nu voor om het verloren ego weer te hervinden. Natuurlijk moet diegene op dat moment wel beschikken over inzicht in zijn of haar toestand en graag zelfstandig willen zijn. Dit lijkt goed te gaan als het gewonde kind onderweg is genezen, wanneer gewonde kind zichzelf systematisch genezen heeft.
Zelfbewustzijn, zelfrespect, zelfvertrouwen en eigenliefde hebben gewerkt
Het is verrassend dat SPIEGELWERK zich hier als therapeutische methode heeft bewezen. Een analyse van de gedragspatronen van zorgverleners tijdens de vroege kinderjaren van mensen met een persoonlijkheidsstoornis heeft aangetoond dat narcisme wordt geassocieerd met zorgverleners die erg polair, oftewel eenzijdig zijn in hun gedrag. Zoals bijvoorbeeld een te liefhebbende moeder of een gewelddadige moeder.
Ook is aangetoond dat BORDERLINE PERSOONLIJKHEDEN meestal uit een omgeving komen waar zich wispelturig gedrag afspeelde door degenen die de borderline persoon als klein kind groot heeft gebracht. Mantelzorgers zijn bijvoorbeeld ook onvoorspelbaar in hun gedrag; soms bestraffen ze het kind te snel en het andere moment zijn ze alleen maar vol lof tegenover zo ’n kindje.
Daarom kunnen narcisten over twee verschillende persoonlijkheden beschikken, met name heel tegenstrijdige persoonlijkheden. Want de borderlinepersoonlijkheid mist deze gedeeltelijke samenhang vanwege de tegenstrijdigheden tijdens de opvoeding. Hieruit komt voort dat diegene tegelijkertijd van iemand kan houden, maar ook diezelfde persoon kan wegduwen. In feite is dit ondersteunend en niet ondersteunend gedrag.
Als een verzorger veel ervaring heeft, leert het kind twee externe rolmodellen: de dader en de redder. Deze twee geobserveerde persoonlijkheidsarchetypen bieden een alternatief voor de dominante dader en iemand die in de slachtofferrol schiet bij het minste geringste.
Deze verworven persoonlijkheden zijn nauw verbonden met het superego. De dader en de redder komen hier onbewust uit naar voren. Het ego identificeert zichzelf bewust als slachtoffer. Deze zelfidentificatie van het slachtoffer is een natuurlijk gevolg van voortdurende onaangename en onvrijwillige interactie die men vroeger heeft moeten doorstaan.
Het freudiaanse model – Deze persoonlijkheden zoals Freud ze ziet zijn:
- Ego = primaire persoonlijkheid – Superego = geërfde persoonlijkheden
- De archetypische drama- driehoek wordt gezien als slachtoffer, dader en redder
- De genezing begint met de oorspronkelijke aanpak van traumatische gebeurtenissen bij het individu
Het kwetsbare zelf, d.w.z. het oorspronkelijke pre-narcistische dagbewustzijn, kan tussen twee polariteiten heen en weer schommelen. Met name: – een – waarin het leven een fluctuatie is tussen primaire en verworven persoonlijkheden (d.w.z. ego en super-ego) en – een – waarin het leven een strijd is tussen een ondersteunende en een niet ondersteunende mantelzorger. Dit wordt gezien als twee tegengestelde rolmodellen.
Als de slachtofferrol constant in een onhoudbare positie blijkt te verkeren, glijdt hij weg en identificeert zich met een toestand van oscillatie tussen een ondersteunende en een niet ondersteunende verzorger. Een kwetsbaar zelf / ego komt voort uit dit buitengesloten dagbewustzijn. Als het kwetsbare zelf nog toegankelijk is zien we een geheime narcist.
Persoonlijkheden die geïntegreerd zijn kunnen elkaar ook tegenspreken en kunnen zich splitsen in bewuste en/of onbewuste lagen. Uit dit beeld is de associatie voortgekomen van de Janus-mythe.Wat dit allemaal inhoudt dat weet ik niet. Zelf ben ik geen hulp verlener of dokter, maar we kunnen later wel weer eens terugkomen op het onderwerp Janus-mythe, na wat meer onderzoek hierover.
Slachtoffer zijn ontstaat door obsessie met de perceptie van zichzelf door anderen. De meeste therapeuten vertrouwen meer op persoonlijkheidsbeheersing door middel van gedragstherapieën. Het idee om de persoonlijkheid te verwijderen is nog niet door velen overwogen. Na tientallen succesvolle persoonlijkheidsverwijderingen van cliënten, waarover ik heb gelezen, kan gezegd worden dat bij de verwijderingen een paar dingen echt weggaan.
De enige dingen die echt weggaan zijn:
- Het initiële trauma dat moet worden aangepakt
- De reflexieve aard van het gedrag
Noch herinneringen, noch vaardigheden worden verwijderd uit het bewustzijn van de cliënt. Het enige dat verandert met het verwijderen van een persoonlijkheid is, dat de cliënt dat misschien doet om een bewuste beslissing te nemen over hoe te reageren op een bepaalde trigger, in plaats van te reageren in een oncontroleerbare reflex.
Implicaties van het beschouwen van co- dependency tegen de achtergrond van Spel theorie hebben aangegeven dat sommige van de pleaser-gedragingen van mensen afkomstig zijn van een mislukte initiatie. De cliënten zouden gevangen kunnen zitten in hetzelfde idee als een kind heeft bij het spelen. Het idee van een wereld die lijkt op het idee wat een kind heeft bij het imiteren van de werkelijkheid tijdens het spelen van een spel.
De narcist zou een inwijding kunnen doen, maar dat is vaak gedoemd tot mislukking. Volwassenen die succesvol zijn, maar geen initiatie hebben meegemaakt worden in de loop van hun leven makkelijk verleid tot gokverslaving – we zouden de gokkasten bij hen uit de buurt moeten houden.
De gokverslaving kan makkelijk voorkomen worden, omdat alles wat op een spel lijkt een goed gevoel (eigenlijk vals gevoel) van veiligheid met zich meebrengt. Alles wat er uitziet als het echte leven maakt hen bang, omdat ze niet over een ego beschikken om op terug te vallen.
Het echte leven wordt in eigen verantwoordelijkheid geleefd
Als we naar de moderne samenleving kijken zien we twee structuren die er toe doen in de ogen van de mens.
Het zijn geld en hiërarchie
Geld biedt een vals gevoel van veiligheid en controle; je zou het kunnen zien als een spel, waarbij het gokken met geld zeer verslavend kan maken. Als gevolg hiervan berooft het geld ons van onze persoonlijke verantwoordelijkheid, want alles is immers te koop met geld? Hiërarchie biedt ook een vals gevoel van veiligheid en controle, het berooft ons zowel van veiligheid als van zelfstandigheid.
Zekerheid wordt geboden met de belofte dat wanneer je jouw persoonlijke verantwoordelijkheid opoffert, je deel uitmaakt van een hiërarchie die jou als ondergeschikte controleert en onderwerpt aan bedrijfs- of militair leiderschap, waarbij superieuren gehoorzaamt dienen te worden
Het gevolg hiervan is dat het ons volledig onze persoonlijke verantwoordelijkheid ontneemt, omdat alle controle in de bovenste hiërarchische piramide gevestigd is. Door deze veiligheid zijn miljoenen mensen, die dat doen, werkloos geworden, of zijn gestorven op de slagvelden van onze oorlogen.
De meesters die zich bovenaan in de hiërarchie bevinden zijn nogal narcistisch en wij slaven rennen achter hen aan om ze te dienen. De twee spelen (geld en hiërarchie) zijn met elkaar verbonden en worden bestuurd door dezelfde meesters. Dit is niet iets dat wetenschappelijk kan worden bewezen, of u het nu voelt of niet, iedereen die is ingewijd in de volwassenheid, zal zichzelf in zijn natuurlijke omgeving beperkt voelen als het gaat om het dienen van de behoeften van het monetaire systeem.
Diegene zal nooit snel toetreden tot een hiërarchie. Simpelweg vanwege het totale verlies van controle, want dat is niet wat een volwassene graag heeft. Er zijn wel mensen met goede bedoelingen. We kunnen dingen ten goede veranderen of dat proberen te doen door blauw en groen te mengen en er groenblauw van te maken; de mogelijkheden zijn echter beperkt.
Experimentele genezingsprotocollen
Daar is het nog te vroeg voor, om betrouwbare genezingsprotocollen te publiceren. De cliënt is degene die zichzelf wil veranderen en de situatie waar hij of zij in leeft mee wil veranderen. Dat zijn holistische beslissingen.
Neem beslissingen vanuit je hart, ‘om beslissingen te nemen die niet voortkomen uit mentale reflectie’, maar uit een plek waar gedachten en emoties worden geïntegreerd, op een manier die in de perceptie van het hartchakra is gelegen. Dit omvat een bepaalde spirituele oefening.
In dit verband zou ik willen rapporteren over wat tot nu toe heeft gewerkt en wat niet heeft gewerkt
Als we de kwetsbaarheid van de narcist opmerken, als we hem terug brengen naar zijn kwetsbare zelf worden we vaak geconfronteerd met een extreme mate van kwetsbaarheid. Met name als we zien dat zijn of haar dader-persoonlijkheid juist diegene tot dingen dwong en manipuleerde waarvan gedacht werd dat de narcist daar veel van hield.
De mensen Pleaser (het kernachtige type daarvan) is een actief slachtoffer – dat slachtoffer heeft een ‘wake up call’ nodig
Er worden tal van technieken gebruikt: EFT, NLP, hypnose, psychodrama, of zelfs regressies vanuit vorige levens die – echt of niet – een zeer effectieve vorm van psychodrama zijn. – Realiseer je dat je in een ongezonde relatie verkeerd die niet beter wordt.
Ook al doe je er moeite voor. – Realiseer je: “Ik ervaar wat ik ervaar omdat ik ben wie ik ben”. Breng volledige verantwoording aan voor de staat waarin je jezelf hebt zitten. – Realiseer je dat je een vals zelf hebt gecreëerd en bent geworden, dat je niet meer authentiek was, niet omdat je daartoe gedwongen was, maar omdat je zelf besloot om het zo te doen. – Realiseer je dat je geobsedeerd bent door het welzijn van anderen. Daar ben je door geobsedeerd vanwege het feit dat je jezelf niet goed genoeg voelt als je gewoon jezelf bent.
Hier is de spiegelrelatie met de narcist tastbaar. Ook hij of zij is geobsedeerd door de ander, alleen hij concentreert zich op het beeld dat de ander van hem heeft. Geen van beiden is een obsessie die beter of slechter is dan de ander. Ze zijn allebei totaal ziek en hebben hun tegenhanger nu verdiend.
– Realiseer je dat het je aan eigenwaarde, zelfvertrouwen en eigenliefde ontbreekt. Deze aandoening kan genezen door zelf verantwoordelijk te worden voor jezelf en door jezelf te beminnen. Niet door jezelf bij anderen ondergeschikt te maken! In toegepaste zelfvernietiging en angst zit geen liefde. – Bevestig / beslis: ik los mijn valse zelf op
Dit vereist een exact zelfbewustzijn van het oorspronkelijke trauma. Het bio-energetische pad zorgt ervoor dat het trauma via de lagere chakra ’s naar het reptielenbrein wordt getransporteerd en daar wordt geactiveerd.
Het cognitieve patroon triggert de persoonlijkheden die van toepassing zijn. De persoonlijkheden verlaten het lichaam via een of meer toegangsbalken en het mentale lichaam neemt het over. Die persoonlijkheden zorgen voor ellende.
De bedoeling is om weer toegang te krijgen tot levensenergie. Met dit begrip kan het trauma losgelaten worden. Het trauma kan met de handen uit de toegangsbalken getrokken worden. Als je dat visualiseert kan het opgelost worden en verbrand in een gevisualiseerde paarse vlam.
De traumaoplossing is noodzakelijk om het reptielenbrein volledig te kunnen leegtrekken, deze methode komt uit de Sjamanistische traditie
De doorslaggevende factor om het goed te doen is de oprechtheid waarmee het gebeurt. Onthoud dat we scheppende wezens zijn en dat we hetgeen wat we hebben gedaan ook weer op kunnen lossen. – Bevestig / beslis: ik her-integreer mijn kwetsbare zelf.
Dit kan flink aankomen en er kunnen traumatische herinneringen aan te pas komen. Meestal gaat het met schokgolven en met huilen of schreeuwen, hetgeen geïntegreerd moet worden, waarna gelach het goede gevolg is.
Als de lach niet komt dan is er iets niet gezien en het proces en het proces moet dan opnieuw worden gestart. Gelach is nodig om de spierspanning in de darm bij te stellen, het voelt en klinkt als een ontwricht gewricht, dat wordt terug gezet in de juiste positie. Als dit is gebeurd, is het genezingsproces onomkeerbaar.
– Een van die traumatische herinneringen kan bijvoorbeeld te maken hebben met een zeer empathische relatie met een overbezorgde moeder. Realiseer je dat je onbewuste gevoelens zijn overgenomen en in evenwicht zijn gebracht. Je beslissing was dat alle angst en woede en gevoel van devaluatie waar je last van had hun dienst gedaan zouden hebben. Die zijn niet meer nodig en eigenlijk waren ze ook niet nodig.
– Er zou een secundaire persoonlijkheid aanwezig kunnen zijn op basis van een archetype van de dader, die ook moet verdwijnen. Voel bij jezelf of die persoonlijkheid er wel of niet zit. Om de externe verantwoordelijke staat te behouden moet dit ook worden opgelost. Als die nog aanwezig is zal die verschijnen als je erom vraagt.
Het opnieuw opbouwen van eigenwaarde en eigenliefde kan op veel manieren worden gedaan, zoals EFT, NLP, spiegelwerk
Realiseer je dat je nog niet als volwassene bent ingewijd. Voel de spelbubbel die in je zweeft en je van de werkelijkheid scheidt. Voel de pijn van scheiding, het verlangen om echt te voelen en gevoeld te worden. – Beslis / bevestig: ik initieer mezelf, ik laat deze bubbel barsten – laat maar gaan
Volwassenheid, ik voeg mijn ogen in jouw ogen en maak ons samen tot één, wat het beste werkt als een visuele of verbale weergave van je gevoel. Concentreer je bij het bevestigen op de milt. Het zou heel waarschijnlijk pijn in je milt kunnen veroorzaken. Beslis / bevestig: ik ga door deze inwijdingspijn.
Het is een proces dat dagen kan duren. Het moet gewoon op gang komen en het kan een ontsteking veroorzaken of zelfs breuk van de milt, wat fataal kan zijn als je last krijgt van inwendige bloedingen. Inwendige bloedingen kan je zelf vaststellen door de hartslag te observeren. Als je hartslag zonder reden toeneemt, moet je onmiddellijk naar een ziekenhuis gaan want dan moet je worden geopereerd. We hebben nog niet genoeg gegevens over de ernst en waarschijnlijkheid hiervan.
Miltcomplicaties
We weten alleen dat hier het psychologische complex aan die orgaanfunctie is gerelateerd. En er zijn steeds meer anekdotische gegevens die deze theorie ondersteunen. Tijdens dit proces is het goed om de relatie tot de narcist te blijven observeren. Er zullen meer trauma’s uit de kindertijd herkent worden en naar boven komen, die je op kunt lossen.
Bij de undercover narcist hebben we een heel ander protocol nodig
Realiseer je: “Er is een patroon dat zich in mijn leven herhaald: hoever ik ook ben en hoe hard ik er ook aan werk om mijn best te doen, ik eindig altijd als zondebok, word beschuldigd en schaam me. Herhaaldelijk komt dit voor, dus moet er iets in mij zitten wat dat veroorzaakt’. ‘Bevestig,’ ik ervaar wat ik doe – ervaring omdat ik ben wat ik ben “
Een narcist komt de fase van zijn leven binnen in een slachtofferrol, en zo identificeert hij zichzelf met zijn of haar kwetsbare ik. Het kwetsbare ik moet worden hersteld en genezen. Schuldgevoel en schaamte teweegbrengen helpt niet. – Een geheime narcist zal kunnen toegeven dat hij eigenwaarde heeft, maar zelfvertrouwen en eigenliefde ontbreken, wat inherent is aan zijn karakter. Hij kan werken aan zijn of haar zelfdiscipline om dit aspect met enig succes te genezen.
De narcist zal betrekking hebben op de ervaring van een zondebok, gecontroleerd en gemanipuleerd worden. In zijn jeugd was deze ervaring echt en hij werd een echt slachtoffer, wat met mededogen erkend dient te worden. In het hier en nu zal hij zich niet identificeren met enige vorm van dader.
Dat komt doordat de lelijke aspecten zich altijd verbergen op het onbewuste niveau, of ze worden op de co-dependent geprojecteerd. Elke opmerking of bewering dat hij zich voelt als een dader wordt beïnvloed door de zondebokervaring die heerst in zijn kwetsbare zelf. – Anekdotisch gezien is bewezen dat het daderaspect voortkomt uit een ervaring in een vorig leven.
Als karmische spiegel van deze dader uit het vorige leven en het slachtoffer uit dit leven kunnen deze twee kanten van de medaille op een evenwichtige manier tastbaar worden, waarbij de cliënt toegang krijgt tot de bio-energetische vorm van het complex in zijn milt.
Hij kan verwijzen naar de “pijn om de zondebok te zijn” de pijn die fysiek in de milt verblijft. Als de persoon verantwoording neemt voor zijn ervaring bereikt hij zijn karmisch evenwicht. De Sjamaan of therapeut kan de pijn wegnemen uit het pijnlichaam met zijn ‘energetische hand’ uit de milt, wat op zijn beurt een soort spirituele oefening is.
Gezien vanuit de karmische context wordt het pijnlichaam overspoeld met liefde en verandert uiteindelijk in iets dat het beste kan worden omschreven met het woord ‘integriteit’ , en kan opnieuw in het lichaam worden geïntroduceerd om teruggeleid te worden. Integriteit hoort in het hart, niet in de milt.
Wanneer dit is bereikt, zal de narcist nog steeds de persoonlijkheidspatronen hebben die hij heeft ontwikkeld. Maar hij zal in staat zijn om het effect van zijn acties op den duur te voelen en dan stopt hij met de verkeerde acties. Dat gebeurt omdat het niet in zijn bedoeling is om pijn te veroorzaken.
Het kan irritant zijn dat de dader zoveel mededogen verdient terwijl het slachtoffer zich verenigt met de harde oproep om persoonlijk verantwoordelijk te zijn. Onze cultuur vereist het tegenovergestelde, hen roept de dader op tot bestraffing en schiet het slachtoffer te hulp. Deze algemene reactie vertegenwoordigt slechts een functie in de dramatische driehoek. Genezing werkt omgekeerd evenredig met drama.
Dit verhaal is maar een voorproefje op wat er nog komt. Deze studie hierover is nog in volle gang. Er moet meer data en ervaring worden opgedaan om het individu nog beter van het archetype te kunnen onderscheiden.
Dorien Jansen